Wist je dat maar liefst 1 op de 10 moeders te maken krijgt met een postnatale depressie ? En waarschijnlijk liggen de cijfers veel hoger, omdat er veel vrouwen zijn die uit schaamte geen hulp durven te zoeken. Ook worden de signalen vaak niet herkend. Extra moeilijk is vaak dat de omgeving meestal erg positief reageert op de geboorte van je baby maar de moeder zelf worstelt met somberheid en stress wat kan leiden tot gevoelens van eenzaamheid.
Om dit onderwerp bespreekbaar te maken, jou als lezer van deze blog te informeren en om dit taboe nu eens en voor altijd te doorbreken heb ik voor mijn blog GZ-psycholoog en traumatherapeut Anouk Broeders van AB psychologie geïnterviewd. Zij is gespecialiseerd in het behandelen van psychische klachten rondom zwangerschap en geboorte. Zij past hierbij onder andere cognitieve gedragstherapie en EMDR toe. Home – AB-Psychologie & Coaching
Mijn eerste vraag aan GZ-psycholoog Anouk is : Hoe kun je een postnatale depressie herkennen?
De symptomen van een postnatale depressie ontstaan vaak tijdens de zwangerschap of binnen drie maanden na de bevalling:
– Sombere stemming of verminderd genieten. Geen band voelen met je baby kan daar bij horen.
– Dag en nacht piekeren over je gevoelens voor de baby
– Angstklachten door zorgen te maken over de baby; gaat het wel goed met m’n baby, ademt m’n baby nog of laat ik de baby toch niet vallen ?
-Prikkelbaar zijn, bijvoorbeeld er niet tegen kunnen als de baby huilt.
-Slecht slapen of juist heel veel slapen. Hyperalerte moeders kunnen de slaap niet meer vatten.
-Schuldgevoelens die te maken hebben met het gevoel geen goede moeder te zijn en ‘het niet op een roze wolk zitten’ na de geboorte.
– Concentratieproblemen, verminderde eetlust en algeheel futloos voelen.
-Ernstige klachten kunnen zijn verlies van dag- en nachtritme, gedachtes jezelf of je baby iets aan te doen, verlies van realiteitszin of psychotische klachten.
Hoe ontstaat een postnatale depressie ?
Vaak is er een combinatie van lichamelijke, psychische en sociale factoren. Bekende risicofactoren zijn:
“Vrouwen die eerder een depressie hebben meegemaakt zijn gevoeliger voor het ontwikkelen van een postnatale depressie. Tevens kunnen complicaties tijdens de zwangerschap of tijdens de bevalling de kans op een postnatale depressie vergroten.
Daarnaast spelen psychosociale factoren ook een rol; zijn er relatieproblemen, financiële onzekerheid, een gebrek aan steun of verlieservaringen. Kortom problemen die je gevoel van basis, stabiliteit en veiligheid kunnen aantasten.
GZ-psycholoog Anouk geeft ook aan dat het voorkomt dat pas bevallen vrouwen na een zwangerschap en/ of bevalling met complicatie het posttraumatische stresssyndroom (PTSS) kunnen ontwikkelen. De depressie is dan het gevolg van doorgemaakt trauma, wat veel voorkomt in de praktijk. Een voorbeeld van een trauma kan zijn een vroeggeboorte. Vrouwen die dit mee maken voelen zich overvallen door de komst van de baby door dat ze hun zwangerschap niet ‘af’ hebben kunnen maken en angstige situaties meemaken.”
Wat kun je doen ?
“Wanneer er meerdere van bovenstaande klachten langer dan 2 weken aanhouden gedurende het grootste deel van de dag is het van belang dat een vrouw/moeder naar de huisarts gaat. De huisarts maakt een eerste inschatting en kan doorverwijzen voor behandeling bij een GZ-psycholoog. Meestal wordt ervoor gekozen om de depressie zonder medicijnen te behandelen. Meestal wordt dan een vorm van psychotherapie geadviseerd bij een GZ-psycholoog of psychotherapeut.
Ook familie en vrienden kunnen het gesprek aan gaan als ze zich zorgen maken. Indicatoren kunnen zijn als een pas bevallen vrouw niet goed slaapt, hyperalert wordt en zich somber uit. Je kunt haar dan extra in de gaten houden en laten weten dat je er bent. Hulp zoeken of om hulp vragen is heel belangrijk om te herstellen.
Wat is het verschil tussen niet op een roze wolk zitten en een postnatale depressie ?
“Elke nieuwe moeder is wel eens onzeker en kan een baaldag hebben. De onzekerheid kan gaan over of dat je wel een goede moeder bent, of dat je je werk wel kunt combineren met je gezin, of dat je na je bevalling nog wel aantrekkelijk bent voor je partner. En deze gevoelens kunnen heel erg vervelend zijn, maar zijn volkomen normaal.
Belangrijk om te weten is dat je erover praat met je partner, familie of een goede vriendin. Je sores delen kan heel helpend zijn en men kan daardoor meer rekening met je houden. Tijdens de eerste weken en maanden na je bevalling kun je je kwetsbaarder voelen en extra gevoelig. Neem je zelf in acht en neem op tijd rust. Blijf in beweging, eet gezond en zorg goed voor jezelf. Naast de verzorging van je baby kun je voor jezelf of voor jou & je partner regelmatig iets leuks plannen. Dat kan weer nieuwe energie geven!
Houden klachten aan of merk je dat het sterker aanwezig is dan voorbijgaande stress- en somberheidsgevoelens weet dan dat er hulp is die via jouw huisarts opgestart kan worden. Je kan ook via https://lkpz.nl/epds een zelftest doen. Voor ervaringsverhalen is de podcast ‘ Zwarte muisjes’ een aanrader.”
Take care lieve moms!